Het verloren millennium. De vergeten wortels van het moderne Europa

In De waanzinnige twintigste eeuw beschrijft Mark Heirman de oorlogen van deze eeuw als de meest gewelddadige momenten van de grote botsing tussen moderniteit en anti-moderniteit, Verlichting en romantiek, revolutie en contrarevolutie. In 'Het verloren millennium' graaft hij naar de duizendjarige wortels van die vernietigende confrontatie. De auteur vertelt daarin over een wereld van kruistochten en inquisiteurs, pausen en keizers, Latijnen en Germanen, christenen en heidenen, joden en moslims, ketters en heksen, verliezers en veroveraars, ontdekkers en doemdenkers, wetenschappers en kwakzalvers, koplopers en achterblijvers. Duizend jaar geschiedenis mondde uit in de Europeanisering van de wereld én in de mundialisering van Europa. Deze nooit geziene omwenteling had echter twee gezichten: in de eerste plaats het gezicht van de emancipatie en bevrijding van individuen en bevolkingsgroepen maar ook dat van de onpeilbare ontworteling van diegenen die deze omwenteling niet kunnen of willen aanvaarden.

‘Heirman heeft de hoofdstukken voor zijn relaas geselecteerd met gevoel voor relevantie en maat, nergens overhaast in zijn verhaal, met ruimte voor het veelzeggende detail. Zijn visies zijn samenhangend, diepgaand en sterk. Natuurlijk claimen ze elk apart geen originaliteit. Het boek blijft een synthese, dat wil zeggen het verdient zijn bijdrage aan het verkorte perspectief, waarin de auteur de reeds gekende verbanden gevat herformuleert en permanent stof biedt voor millennium-overspannende reflectie. (…) Heirman ontpopt zich als cultuurfilosoof: hij laat begrijpen waaraan onze eeuw lijdt, aan oplossingen die aanvankelijk heilzaam leken maar contrasten werden of vervreemding schiepen, in elk geval niet de verhoopte nieuwe harmonie brachten.’ (Karel Rombaut in NRC, 23 mei 1996).

‘Heirmans aanpak doet denken aan een pelgrim die de tocht in omgekeerde richting maakt en begint te stappen nadat hij in het bedevaartsoord de heiligheid en zaligheid aanschouwde. Een plausibel uitgangspunt, maar wat blijft er bij de pelgrim van over na de tocht? Heeft hij een beter antwoord op de vragen Wie? Wat? en Waarom? In Het verloren millennium is dat resultaat zeer bevredigend, ook al zijn de wortels van de moderniteit lang niet zo vergeten als de ondertitel aangeeft.’ (Bert Claerhout in DS van 11 april 1996).

Uitgeverij Hadewijch, 1996

< Terug naar rubriek Oorlog & Vrede

isbn 978 90 5240 334 2
Omvang 240 blzn